4. Matinéea: Tantris Ensemble

Ironiaren eta sarkasmoaren arteko ezberdintasuna erabiltzen dituenaren intentzioan datza. Ironiaren bidez esan nahi denaren kontrakoa igortzen da; sarkasmoaren bidez, ordea, isekaren objektuari min egin nahi zaio.

Alfred Schnittkek W. A. Mozarten amaitu gabeko Pantomima musikala K. 466 obraren zatiak erabiltzen ditu Moz-art à la Haydn konposatzeko, bi biolinentzako eta harizko ensemble txiki batentzako. Obraren hasieran, interpreteak Mozarten pantomima iluntasun osoan inprobisatzen dute. Une horretatik aurrera, eszenatokia txotxongilo-antzerki batean bihurtzen da, harik eta Joseph Haydnen 45. Sinfoniaren, “agurren” sinfoniaren, tankera berean amaitzen den arte. Hau da, musikariak banan-banan ateratzen hasten dira eszenatokitik, musika-diskurtsoa disolbatzen den aldi berean. David Fanning musikologoak zera iradoki zuen: “Kanpoko espazioko bisitari batek hildako zibilizazio baten artefaktu baten aurrean erakutsiko lukeen harridurarekin tratatzen du Schnittkek Mozart”.

Bestalde, Dmitri Xostakovitxek, bere Ganbera-sinfonia do minorrean “faxismoaren eta gerraren biktimei” eskaini zien, eta bere burua horien artean kokatzen zuen. Sekula inork obrarik dedikatuko ez ziolakoan, bere izen propioa erabili zuen laukotearen motibo musikal nagusi gisa: DSCH musika-notazio alemaniarrean edo, bestela esanda, re, mi bemol, do, si. Bost mugimenduak modu minorrean daude eta izaera oso iluna dute gehienbat, une horretan egilea bizitzen ari zen zailtasunen isla. Bere konfiantzazko lagun Lev Lebedinskyk esan zuen: “Bere bizitzaren agurra zen […] Egun batean, laukotea pianoan jo zidan eta esan zidan, negar batean, bere azken obra izango zela”. Lan honek gizateriaren alderdi ilunenen estetika konplexua arakatzen du: tristezia, izua, indarkeria, heriotza, hunkipena, mina eta umore sardonikoa.