Euskadiko Orkestraren Musika Gela: desberdintasunari eta bazterketari aurre egiteko modu bat

Jaitsi prentsa-materiala hemen

Orkestraren programazioan aspaldidanik erabat sustraituta dagoen hezkuntza-ziklo hau herritarrei, oro har, eta gazteei, bereziki, musika gerturatzeko helburuarekin jaio zen. Azken urteotan, inoiz baino gehiago, zikloak arreta berezia eskaintzen dio gizarteko sektore zaurgarrienari. Kolektibo zaurgarrien inklusioa eta kulturarako irisgarritasuna sustatzeko helburuarekin, ekintza ugari txertatu dira Musika Gelaren ziklo berrian.

Horrela izango da 25/26 Denboraldian ere, aurten aurkeztuko diren ekoizpen propio batzuk alderdi hori modu integral eta transbertsalean txertatzeko ideiarekin sortu baitira.

‘MUSIKA TANTAK’, INKLUSIOAREN ADIERAZLE NAGUSIA

Hain zuzen ere, egunotan Miramonen ikusgai dagoen ekoizpenak (Musika tantak) bereziki bilatzen du kulturarako irisgarritasuna eta kolektibo kalteberen ikusgarritasuna. Proposamen berritzailea, aitzindaria eta ausarta da. Musika tantaken, gure orkestraren musikariek eta gaitasun desberdinak dituzten musikari gazteek eszenatokia partekatzen dute unibertso magiko bat sortuz, non talentu bakoitzak bere lekua aurkitzen duen, aniztasunak pertsona guztiak aberasten gaituela erakusteko.

Ekoizpen hau joan den denboraldian estreinatu zen Kursaalen eta orain inklusiboagoa izateko asmo bikoitzarekin itzuli da. Musika Tantak egun hauetan (urriaren 23tik 30era) Eskola Kontzertu gisa eskaintzen ari da eta Musika Gelaren adar honetan jarduera inklusibo bat txertatzen den lehen aldia da. Gipuzkoa osoko Lehen eta Bigarren Hezkuntzako 2.800 ikaslek hartuko dute parte ekoizpen horretan, inklusio sozialaren baitan beharrezkoa den ariketa batean.

Gainera, Musika Tantak ekoizpenak Musika Familian kontzertu bat du urriaren 25ean Miramonen, saio lasai gisa proposatzen dena. Formatu hori joan den denboraldian estreinatu zen eta zikloan geratzeko etorri da. Saio lasaiek elkarbizitza inklusiborako ateak irekitzen dituzte, non familia guztiek besaulki-patioa partekatzen duten, desgaitasunen bat duten kideak dituzten familiak zein halako kiderik ez dutenak. Elkarteek astegunetan antolatzen dituzten jardueretatik kanpo desgaitasunen bat duten pertsonek gehien nahi dutenarekin banaka parte har dezaten sustatzeko modu bat da, gainerako pertsonek beren portaera epaitzeko beldurrik gabe.

Beren beharretara hobeto egokitzeko asmoz, saio lasaiek ohiko kontzertu bateko errutinak baino toleranteagoak diren baldintzak betetzen dituzte, ohiko protokoloa hain zorrotz jarraitu gabe. Kontzertu-aretoko ateak irekita egongo dira saio osoan zehar, gure publikoa ekitaldi osoan zehar sartu eta irten ahal izateko, nahieran. Aretoa beti argiztatuta egongo da, ilunpean gera ez dadin, eta arreta berezia jarriko da argi distiratsurik, zarata gogorrik eta ezusteko elementu sentsorialik egon ez dadin. Ikus-entzule guztiek jarrera lasaia izango dute ikuskizunean zehar edozein zarata edo mugimenduren aurrean. Aretotik irten behar izanez gero, sarrerako hall-a espazio alternatibo bat izango da, gure publikoak atseden hartu ahal izateko eta, prest dagoenean, berriz ere ekitaldiarekin bat egin ahal izateko. Eta artistak eta langileak sentsibilizatuta egongo dira inklusio-praktika onenekin.

Nire ama antzara ekoizpenak ere saio lasai bat izango du, 2026ko otsailaren 14an Miramonen egingo den Musika Familian kontzertuan.

ZIKLOAREN PROGRAMAZIO OSOA

Lau ekoizpen propio

Urtez urte, Euskadiko Orkestrak bere ekoizpen propioak egitearen aldeko apustua egiten du, bere gizarte- eta hezkuntza-zikloaren esparruan estreinatzeko propio sortutako gidoi originalekin eta ikuskizunekin. Ziklo berriak lau ekoizpen ditu: Musika tantak, Logelan logale, Nire ama antzara eta Arriaga bizi da. Lehenengo biak joan den denboraldian aurkeztu ziren, eta inklusioari, aniztasunari, kulturarako irisgarritasunari, parte-hartzeari eta, azken batean, pertsona guztien eskubide kulturalak gauzatzeari buruzkoak dira. Nire ama antzara eta Arriaga bizi da bi ekoizpen berri dira, irudimenaren, edertasunaren eta parte-hartzearen beharra adimen artifizialarekin uztartuko dituztenak.

Lau produkzio hauek bi formatutan aurkezten dira, Eskola Kontzertuetan eta Musika Familian kontzertuetan.

Haur Hezkuntza, Lehen Hezkuntza eta Bigarren Hezkuntzako 7.500 ikasle inguruk parte hartuko dute aurtengo Eskola Kontzertuetan. 100 ikastetxe ingurutik datozen ikasleak dira, dozenaka herri ezberdinetakoak: besteak beste, Altzo, Errezil, Zegama, Legazpi, Oñati, Ataun, Mendaro eta Berrobi. Sail honetako kontzertuek Gipuzkoako Batzar Nagusien, Gipuzkoako Foru Aldundiaren, Donostiako Udalaren Hezkuntza Sailaren, Kursaal Eszenaren eta Gasteizko Udalaren lankidetza dute gaur egun.

Bestalde, ekoizpenak Musika Familian kontzertu formatuan eskainiko dira Donostian eta Gasteizen. Euskadiko Orkestrak haur eta gazteei eskaintzen dizkien jardueren artean, ibilbide luze eta finkatuena duen atala Musika Familian kontzertuena da. Haurrek familiekin gozatzeko kultur aisialdiko eskaintza honek 29 urte daramatza orkestraren egitarauan. Donostian egingo diren Musika Familian kontzertuek El Diario Vascoren babesa dute, eta horietatik Kursaalen egingo dena, Arriaga bizi da, Kursaal Eszenarekin lankidetzan prestatu da. Arabako hiriburuko kontzertuek, bestalde, Gasteizko Udal Antzoki Sarearen lankidetza dute. Ikuskizun guztietarako sarrerek 3 eta 8 euro bitarteko prezioa dute eta euskadikoorkestra.eus webgunearen bidez eros ahal izango dira, ikuskizunen datak hurreratu ahala. Dagokion aretoaren leihatiletan ere egongo dira salgai eta Kursaalen webgunean (kursaal.eus).

Jarraian ekoizpenei buruzko informazio xehea aurki daiteke, baita kontzertuen datak ere:

1) MUSIKA TANTAK

Ikuskizun inklusiboa eta interaktiboa, non musika, euskal mitologia eta ikusleen partaidetza uztartzen diren.

Parte-hartzaileak: Marie Gaillard (biolina); Gabriel Mesado (biolontxeloa); Paloma Torrado (kontrabaxua); Sara Zufiaurre (klarinetea); Xabier Peña (perkusioa); Nacho Soto (pianoa); Ibai Murillo, Alberto Perez, Danae Riaño (interpretazioa eta kantua); Iñaki Cepas, Simon Ezquiaga, Mikel Hernández, Jon Ander Lopez, Beñat Mendizabal, Ibai Mendizabal, Alvaro Polo (artista gonbidatuak); Eli Arabaolaza (sentsibilizazio-tailerra); Yamel Romero (gidoia eta konposizioa); Mikel Cañada (ideia eta zuzendaritza).

Programa: Y. Romero, E. Grieg, S. Ezquiaga, C. Saint-Saëns, V. Horton-en obrak

ESKOLA KONTZERTUAK (Lehen eta Bigarren Hezkuntza)
Urriak 23, 24, 27, 28, 29, 30 (9:45 / 11:15), Miramon (Donostia)

MUSIKA FAMILIAN (saio lasaia)
Urriak 25 (12:00*), Miramon (Donostia)
*Kontzertuaren aurretik, 10:45ean, sentsibilizazio-tailer bat eskainiko da, osagarria, aukerakoa eta doakoa. Izen-ematea: musikagela@euskadikoorkestra.eus

2) NIRE AMA ANTZARA

Maurice Ravelek Ma mère l’oye lana lagun batzuen seme-alabentzat idatzi zuen. Haurrentzako bost pieza azpitituluarekin, lan hau Charles Perrault idazlearen ipuinetan oinarritzen da. Elementu horietatik abiatuta, gure proposamenak hitzen ordez irudiak jarriko ditu zuzeneko musika duen itzal-antzerki batean, eta haur bakoitzaren esku utziko du kontakizunak norbere iruditerian berreraikitzeko lana. Haize-boskote batek emango dio bizia lan eder honi.

Parte-hartzaileak: Oihana Kontxeso (flauta); Oscar Diago (oboea); Luis Camara (klarinetea); François Proud (fagota); Marianne Tauzin (tronpa); Mikel Cañada (ideia); Marta Bocos (itzal-antzerkia, gidoia, gida didaktikoa).

Programa: M. Ravel, Nire ama antzara.

ESKOLA KONTZERTUAK (Haur Hezkuntza)
Otsailak 10, 11, 12, 13, 17, 18, 19 (9:45 / 11:15), Miramon (Donostia)

MUSIKA FAMILIAN (3 < 6 urte)
Otsailak 1 (17:00 / 18:30), Garcia Lorca (Gasteiz)
Otsailak 14 (11:00 / 12:30, saio lasaia), Miramon (Donostia)

3) LOGELAN LOGALE

Irisgarritasunak eta parte-hartzeak, Musika Gelaren proposamenaren oinarri diren ardatzek, kantata honen bidez dute adierazpen gorena. Bertan, Euskadiko Orkestrak 1.000 ikaslerekin partekatzen du eszenatokia, Leire Bilbaok idatzi eta Jagoba Astiazaranek musikatutako Logelan Logale lana osatzen duten 10 abestiak interpretatzeko. Kantata honek ahalegin handia eskatzen die musikako irakasle, parte hartzen duten ikastetxe, orkestrako musikari, administrazio eta laguntzaileei eta, horri esker, ikasleek kantu sinfoniko-koralak dakarren esperientzia paregabea bizi dezakete. Euskadiko Orkestrak 2025eko maiatzean estreinatu zuen ekoizpen hau Donostian eta Gasteizen, eta kantutik abiatuta Euskadi egituratzeko balioko du, urtebete geroago, Bilboko Orkestra Sinfonikoa eta Bizkaiko abesbatzak proiektu honetara gehituta, Euskal Herriko Abesbatzen Konfederazioaren bitartez.

Parte-hartzaileak: Jagoba Astiazaran (jatorrizko musika); Leire Bilbao (libretoa); Euskadiko Orkestra; Juanjo Ocon (zuzendaria); Kepa Errasti (abeslari eta aktorea); Maria Goiricelaya (eszena-zuzendaria)

Programa: Preludioa / Kask-kask! / Gauaren beltza / Oheko burkoa / Gaueko / Harri, orri, ar / Mamua ote da? / Nire itzala / Hitz jolasak / Ispiluaren aurrean / Logelan logale

ESKOLA KONTZERTUAK (Lehen Hezkuntza)
Apirilak 21, 22 (12:00), Kursaal (Donostia)
Apirilak 23 (12:00), Jesus Guridi (Gasteiz)

4) ARRIAGA BIZI DA

Emiliano Arriagak, ganbara txukuntzen ari dela, biolin zahar bat aurkitu du eta, bere hari desafinatuak laztantzean, memoriaren teklak sakatu ditu. Osaba musikari Juanitotaz gogoratzen hasi da: Parisen hil zen, aspaldi, 20 urte bete baino egun batzuk lehenago... Ez dakigu ia ezer bere nortasunari buruz, ezta bere bizitzari buruz ere, Bilbo alde zaharraren eta Parisen, une horretako musika-hiriburuaren, artean igaro baitzen. Horregatik, gure kontzertuan Juanito benetan nolakoa zen asmatzera edo irudikatzera jolastuko dugu, beti bere musikaren bidez, bere garaiko beste musikari batzuen bidez eta agian bilbotar maitagarri eta bikain honekin une batez hitz egiteko aukera emango digun Adimen Artifizialaren laguntzaz.

MUSIKA FAMILIAN (6 < 10 urte)
Maiatzak 9 (18:00*), Kursaal, Ganbera Aretoa (Donostia)
Maiatzak 10 (18:00*), Félix Petite (Gasteiz)
*Kontzertuen aurretik, 16:45ean, sentsibilizazio-tailer bana eskainiko da, osagarria, aukerakoa eta doakoa. Izen-ematea: 943003170 (Donostia) / 945161045 (Gasteiz).

Musikazaleak

Euskadiko Orkestrak ibilbide luzea darama Musika Gelan inklusioaren alde, FEVAS Plena Inclusion Euskadiren eskutik. Bi erakundeak duela 15 urte baino gehiago hasi ziren elkarlanean, adimen- edo garapen-desgaitasuna duten pertsonen inklusioa eta kulturarako eskubidea sustatzeko. Harrezkero,1.500 pertsona inguruk hartu dute parte hainbat jardueretan, eta horien artean nabarmenenak, Bilbo, Gasteiz eta Donostian egin diren tailerrak eta Miramongo egoitzan egin diren kontzertuak izan dira. Jarduera horiek “Praktika On” izendatu zituen FEAPSek, Adimen ezintasuna dutenen aldeko Elkarteen Espainiar Konfederakuntzak. Soinu Mosaikoa egitasmoak ere lankidetza horretan du sorburua. Ekimen hori Espainiako 14 orkestretara hedatu zen, musika garapen pertsonalerako eta gizarteratzeko tresna bihurtzen duen praktika aitzindari gisa. Ekimen honek CERMI 2018 sari nazionala jaso zuen musikaren bidez desgaitasunaren inklusioa sustatzeagatik. Oraintsuago, Euskadiko Orkestrak, Donostiako Orfeoiarekin eta Musikenerekin batera, Aspalagun 2025 aitorpena ere jaso du, Musika Gelaren esparruan egiten duen kontzientziazio- eta ikusarazte-lanagatik.

Aurreko denboraldian proiektu partekatu honek urrats berri eta garrantzitsu bat eman zuen Musikazaleak ekimenaren aurkezpenarekin. Ekimena adimen- edo garapen-desgaitasuna duten hamabost bat pertsonako hiru talde egonkor osatzean datza (bana Bilbo, Donostia eta Gasteizen). Talde horiek zortzi musika-tailerretan parte hartuko dute ikasturtean zehar. Tailerrei amaiera emateko, kontzertu bat eskainiko da 2025eko ekainean, ikasturtean egindako lana erakusteko.

Yamel Romero musikagile, musikoterapeuta eta musikaren bidez ekipoak eta pertsonak laguntzen eta garatzen espezializatutako sofrologoak zuzentzen ditu tailer hauek. Musikeneko Musika-arloko Bitartekaritza, Kudeaketa eta Zabalkundeko masterreko ikasleen inplikazioa izango du egitasmoak. Tailer hauek babesle dituzte Bilboko Juan Crisostomo de Arriaga Kontserbatorioa eta Gasteizko Udal Antzoki Sarea.

Entsegu Irekiak

Musika Gelak Entsegu Irekiekin jarraituko du. Entsegu hauek kolektiboei, ikastetxeei, kontserbatorioei eta unibertsitateei, besteak beste, daude irekiak, eta aukera eskaintzen dute orkestrak kontzertu baten aurretik egiten duen azken lana gertutik ezagutzeko. Denboraldi honetan hiru Entsegu Ireki eskainiko dira, bi urtarrilean eta bat maiatzean.

IBILBIDE PROPIOA DUTEN PROIEKTUAK

Nabarmentzekoa da Euskadiko Orkestrak ekoizpen berritzaile propioak eta kalitatezkoak sortzeko egin duen apustuak erreferente bihurtzen dituela eta hainbat kultur eragilek eskatzen dituztela. Denboraldi honetan hiru ekoizpenek ikusiko dute beren eszenaratzea hiru gune desberdinetan:

• Ilargiari Kantari Durangoko Musika Hamabostaldian aurkeztuko da azaroaren 2an, 18:00etan, San Agustin Antzokian. Bosgarren urtez jarraian, Durangok Euskadiko Orkestraren ekoizpenak sartu ditu programazioan.
• Pantomima Iruñeko Baluarte Auditoriumaren Baluarte Txikiren programazioaren baitan eskainiko da.
• Eta Logelan logale kantata, Euskadiko Orkestrak joan den Denboraldian enkargatu eta estreinatua eta aurten berriro programatua, Bilbao Orkestra Sinfonikora hedatuko da, honek hartu eta Bizkaia osoan Eskola Kontzertu gisa eskainiko baitu.

Aipatzekoa da, baita ere, aurreko denboraldietan, Living Room Music bezalako beste ekoizpen batzuek ere ibilbidea izan dutela gure lurraldean eta handik kanpo.

MUSIKA GELA YOUTUBEN

Musika Gelak atal propioa du Euskadiko Orkestraren YouTubeko kanalean, eta bertan zikloko ikuskizun osoak ikus daitezke, besteak beste, Logelan Logale; Ilargiari kantari; Polikinela; Living Room Music; eta Mozart, Nannerl eta Lagunak. Gainera, aurtengo Denboraldiko kontzertuen bideoak ere igoko dira bertara, ikuskizunak gauzatu ahala.

LANKIDETZA-SARE ZABALA

Euskadiko Orkestraren Musika Gelak inguruko erakunde ugarirekin elkarlana sustatzen jarraitzen du. Lankide ditu Gipuzkoako Batzar Nagusiak, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostiako Udalaren Hezkuntza Saila, Gasteizko Udal Antzoki Sarea, Kursaal Eszena eta El Diario Vasco.

INKLUSIOA SUSTATZEN DUTEN PROIEKTU ETA SAREAK

Musika Gela ziklo osoa ARTIS+: Artea, gizarteratzeko ekimenaren parte da. Mugaz gaindiko Europako lankidetza-proiektu honek helburu du kultura-ekipamenduen irisgarritasuna hobetzea bazterketa-arriskuan dauden biztanle-taldeentzat, dela desgaitasunagatik, dela arrazoi sozialengatik.

Proiektu hau 2027ra arte luzatuko da eta honako bazkideak izango ditu, besteak beste: Orchestre National du Capitole de Toulouse, Bartzelonako L’Auditori eta OBC Orkestra eta Paueko Orkestra.

Ildo beretik, Musika Gelaren programazioa Gertu Kulturaren parte da, hau da, zaurgarritasun egoeran dauden pertsonek kultura eskura izan dezaten laguntzeko elkartu diren kultura-programatzaileen sarearen parte.

Irabazi asmorik gabeko ekimen honen helburua kulturaren bitartez pertsonen bizi-kalitatea hobetzea da. Horretarako, kultura-espazio eta -esperientzia bereziak biltzen ditu prezio oso murritzetan, lehentasunarekin eta kolektibo ezberdinen beharrak entzutean eta behar horiei erantzutean oinarritutako tratu pertsonalizatuarekin. Gertu Kultura Apropa Cultura Saretik dator; sare hori Bartzelonako Auditori musika-zentroan abiarazi zen eta, Katalunian ia bi hamarkadako ibilbidea egin ondoren, erreferentziazko sare inklusiboa da gaur egun, 190 kultura-programatzaile baino gehiagorekin, 1.800 gizarte-erakunde baino gehiagorekin eta 54 udalerri baino gehiagorekin.

Musika Gelaren proposamenetako batean parte hartzen duten elkarteak:

Apdema, Apnabi, Aspace, Atzegi, Futubide, Gaude, Gautena, Gertuan, Gorabide, Goyeneche, Uliazpi, Usoa, Erroak-Sartu Elkartea, Emaus, Elkargune, Bagara-Gureak, Garagune, Centro Gerontológico Berio, Centro de día de Daño Cerebral, Centro de rehabilitación psicosocial Maldatxo.

ARTIS+

Ziklo hau ARTIS+ proiektuaren parte da, eta proiektu hau Europako Batasunak finantzatzen du %65ean Interreg VI-A Espainia-Frantzia-Andorra (POCTEFA 2021-2027) programaren bidez.

More information